Cành tán trong tạo hình cây cảnh nghệ thuật

    Chúng ta không thiếu những thân cây kì thú, nhưng yếu nhất hiện nay là nghệ thuật tạo cành, tán. Trong nghệ thuật tạo hình cây cảnh cần coi trọng việc tác động nghệ thuật toàn diện vào cả thân cây và cành tán. Nhưng cành, tán có vai trò nhất định trong diễn đạt ý tưởng nghệ thuật cảu một tác phẩm cây cảnh. 

    Ví dụ như tác phẩm “mảnh đời còn lại” thân cây bị cùi cụt mục ruỗng gần hết tưởng như không sống nổi, nhưng cành, tán lại xanh tươi, tràn trề sức sống thì cành cây mới có vai trò quan trọng diễn tả ý tưởng nghệ thuật. Điều đó diễn đạt ý chí của con người dù còn một chút sức tàn vẫn hiến dâng cho đời.

    

Tạo hình tản vân

    Nếu ta muốn thể hiện ý tưởng tản vân, thì thân cây không diễn tả được mà phải là cành cây với những bông tán bồng bềnh như mây bay. Nếu muốn thể hiện ý tưởng bạt phong mà chỉ có thân cây cong thì không đủ nói lên được điều gì nếu tất cả những cành, ngọn và bông tán không bị dạt về một phía và uốn lượn như sóng gió. Nếu tạo hình cây nghênh phong thì cành có thể hơi chúc xuống nhưng bông tán phải hướng lên trời như những bàn tay đón gió. Nếu muốn tạo hình cha con, mẹ con, anh chị em, bằng hữu âu yếm thì chủ yếu là những cành cây vươn sang nhau như nâng đỡ, dìu dắt, vuốt ve, che chở cho nhau… Nếu tạo hình liễu rủ thì bộ cành phải buông thõng mềm mại, thiết tha. Các nghệ nhân của ta thường chú trọng đến bộ rễ và thân cây, nhưng có phần coi nhẹ tạo cành tán nên bông tán thường rời rạc, rối rắm, nát vụn hoặc rậm rạp um tùm không có lớp lang mạch lạc.

Ảnh: Tạo hình bạt phong (gió lùa)

    Như vậy ta thấy thân cành tan trong tạo tác cây cảnh đều quan trọng và có mối liên quan mật thiết với nhau, không thể tách rời nhau. Hai thân cây có thể giống nhau, nhưng người thưởng ngoạn có thể cảm thụ được ý tưởng nghệ thuật khác nhau của tác giả chính là ở bộ cành tán được thể hiện khác nhau. Không thể muốn lấy bao nhiêu cành cũng được, muốn cành buông thì buông, muốn cành phóng thì phóng một cách tùy tiện mà không nhằm diễn đạt cái gì? Nói lên điều gì?

Ảnh: Tạo hình liễu rủ

    Tác động nghệ thuật vào thân cây và cành tán (uốn, kéo, vặn, xoắn, đục đẽo,…) để tạo nên tác phẩm cây cảnh nghệ thuật là rất kì công nên ta không thể chỉ chú trọng thân cây mà xem nhẹ cành tán cây.

Nguồn caycanhthanglong.vn