CÂY SAO ĐEN

Cây Sao đen, loài cây gỗ bản địa đa tác dụng.

Cây Sao đen có tên khoa học là Hopea odorata, thuộc họ Dầu – Dipterocarpaceae, tên tiếng Anh là Golden oak; là loài cây gỗ lớn thường xanh, thân thẳng, tròn thuôn, cao từ 20 – 30 m. Khi cây trưởng thành, vỏ nứt dọc, màu đen, lõi gỗ hơi đỏ. Tán lá rậm, hình chóp, cành nhánh khỏe, dài, mọc chếch. Lá hình trái xoan thuôn, mép hơi gợn sóng, đáy tròn, đỉnh nhọn; mặt trên lá màu xanh bóng, mặt dưới hơi bạc, có tuyến ở nách gân bên. Hoa mọc thành chùm, hoa nhỏ màu trắng. Quả có 2 cánh, phủ lông mịn, dài 3 – 6 cm, rộng 0,5 – 07 cm, lúc non xanh nhạt, lúc già chuyển qua nâu.

Kỹ thuật nhân giống, gây trồng cây sao đen
Nhân giống sao đen:
 Khi quả sao đen chuyển từ màu xanh sang vàng và có những đốm nâu ở đầu cánh là có thể thu hoạch. Có thể thu h

ái trực tiếp trên cây hoặc nhặt các quả vừa rụng xuống đất vào buổi sáng hàng ngày.
Cũng như các cây họ Dầu khác, hạt sao đen không giữ được lâu nên phải gieo ngay. Nếu muốn vận chuyển đi xa phải trộn hạt với cát ẩm, nhưng thời gian bảo quản cũng không quá một tuần.
Trước khi gieo cần cắt bỏ bớt cánh quả sao đen, chỉ để lại đoạn dài 1-2cm, ngâm nước lã khoảng 1-2 giờ rồi đem gieo.
Đất gieo được chuẩn bị trước, lên luống với chiều dài 5-10m, rộng 1m, cao 10-20cm và khử trùng trước khi gieo hạt sao đen.
Trên mặt luống xẻ các rạch theo chiều ngang, cách nhau 15cm. Đặt phần đầu hạt sao đen có cánh lên trên rồi phủ một lớp đất mỏng vừa đủ lấp kín cả quả và cánh.
Sau khi gieo 3-4 ngày, hạt sao đen bắt đầu nảy mầm. Đem cấy vào các bầu có kích cỡ rộng 14¬15cm, cao 15-20cm. Vỏ bầu bằng nhựa PE thủng đáy hoặc bịt đáy nhưng có cắt lỗở góc hoặc có lỗ thoát nước trên thành bầu. Ruột bầu gồm 75-80% đất mặt nhiều mùn dưới các rừng lá rộng, trộn với 15-20% phân chuồng đã hoai và 1% supe lân. Đất làm ruột bầu tốt nhất là đất sét pha cát. Thời vụ gieo hạt tốt nhất là vào tháng 4-5 (ngay sau khi quả chín).
Do cây sao đen non ưa bóng nên cần có giàn che. Thường xuyên tưới nước và chăm sóc cây trong giai đoạn vườn ươm. 

 

Trồng và chăm sóc cây sao đen:
Khi cây sao đen con đủ tiêu chuẩn: 12 tháng tuổi, chiều cao 1-1,2m, đường kính cổ rễ 0,4-0,5cm là có thể mang trồng.
Thời vụ trồng vào tháng 5-7, trước mùa mưa.
Để trồng rừng sao đen, nên chọn các dải đất sâu, mát, trong các rừng thứ sinh nghèo kiệt hoặc rừng sau khai thác. Có thể xử lý thực bì theo đám, theo băng hoặc toàn diện tuỳ theo phương thức trồng.
Ở Đông Nam Bộ khi trồng sao đen theo phương thức xử lý toàn bộ thực bì, chọn muồng đen làm cây bạn, đậu tràm làm cây phù trợ và đã đạt kết quả rất khả quan. Theo phương thức này, sao đen sinh trưởng, phát triển rất mạnh.
Mật độ trồng rừng sao đen thường khoảng 400-500cây/ha. Cự ly hàng cách hàng 5-6m và cự li cây cách cây 4m. Kích thước hố trồng khoảng 40x40x40cm.
Cần tiến hành chăm sóc 2-3 lần trong 3 năm đầu, chủ yếu là phát dọn cỏ xâm lấn và vun gốc vào đầu và cuối mùa mưa.
Sau 8-10 năm cần tỉa thưa lần đầu để mở tán cho cây. 

Tổng hợp nguồn internet.